Ekim Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Farkındalık Ayı”
Dikkat eksikliğinde kullanılan doğru ve yenilikçi yöntemler çocukların konsantre olmalarına ve çalışma zamanlarını daha hairinistanbul.com etkili hale getirmelerine yardımcı oluyor
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu konusunda uzmanlaşmış psikolog ve GoStudent öğretmeni Carlotta De Chirico dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar ve gençlerin hem okul hayatları hem de gelişimleri için bazı pedagojik didaktik stratejiler paylaştı
Ekim ayı Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu farkındalık ayıdır DEHB henüz yeterince teşhis edilmemiş ve her zaman yeterince tedavi edilmemiş olmasına rağmen en yaygın gelişimsel nöropsikiyatrik bozukluklardan biridir
Bu bozukluk çocuklukta erkeklerde kızlardan daha sık görülür 2’ye 1 oranında ve başlıca üç semptomla karakterize edilir dikkatsizlik dürtüsellik ve hiperaktivite DEHB’li bireyler genellikle normal veya ortalamanın üzerinde bir entelektüel ve bilişsel seviyede olsalar da okulda bir derse katılmak veya ders çalışmak ve ödev yapmak gibi zaman içinde sürekli ve uzun süreli dikkat gerektiren hareketsiz faaliyetleri yerine getirmekte sıklıkla zorluk çekerler
Peki DEHB’li çocuk ve ergenlerin aşırı çaba harcamadan etkili bir şekilde öğrenmelerine nasıl yardımcı olabiliriz Hangi pedagojik didaktik stratejiler onları dahil etmeye ve motive etmeye yardımcı olabilir Konusunda uzmanlaşmış psikolog, GoStudent eğitmeni Charlotta De Chirico, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin konsantre olmalarına ve çalışma zamanlarını daha etkili hale getirmelerine yardımcı olacak pratik ipuçları ve etkili püf noktaları hazırladı.
1 Çalışabilmeleri için sakin temiz ve iyi organize edilmiş bir alan belirleyin
Çalışma anına yaklaşırken düşünülmesi gereken ilk şey özel bir alan hazırlamaktır Bu herhangi bir öğrenci için iyi bir uygulamadır ancak DEHB olan çocuk ve gençler söz konusu olduğunda sabit referans noktaları vermek gerçekten çok önemlidir Evin sakin bir bölgesinde temiz iyi organize edilmiş bir yer olmalıdır Sıcak ışıklar beyaz duvarlar ve masanın üzerinde yalnızca çalışması için gerekli olan malzemenin bulunması önemlidir
2 Bir rutin oluşturun ve zaman geçişlerini işaretleyin
Çocuklar ve yetişkinler zamanın geçişi konusunda farklı bir algıya sahiptir Aslında soyutlama kapasitesini henüz tam olarak geliştirmemiş olan çocuklar zaman gibi soyut bir kavramı somut bir şey olarak görselleştirmekte zorlanırlar Bu DEHB’li yanıltıcı bir zaman algısı olan ve bir görevin veya beklemenin süresini algılama yeteneği olmayan kişilerde daha da belirgindir
Bu nedenle DEHB’li çocuklar ve gençlerle ilgilenirken iyi tanımlanmış zaman çizelgelerine sahip bir çalışma rutini oluşturmak çok önemlidir Bu durumlarda zamanlayıcı kullanmak değerli olabilir hatta zamanın geçişinin görsel bir temsili çocuğun doğru bir algı kazanmasına yardımcı olabilir Daha büyük çocuklar veya yetişkinler için ise zamanlayıcı can sıkıntısıyla mücadele etmek dikkat ve motivasyon seviyesini yüksek tutmak için çok etkili bir araç olabilir
3 Bir çalışma planı veya bir ‘storyboard’ oluşturun
DEHB’li çocuklar çalışma zamanlarını ve öğleden sonra görevlerinin yönetiminde kendilerini organize etmek için diğerlerinden daha fazla mücadele verirler Çalışmanın gelişimini ve zamanlamasını nokta nokta özetleyeceğimiz bir şema veya bir görsel senaryo taslağı oluşturmak önemlidir Öğrencilerin cesaretini kıran yönlerden biri aslında ev ödevine belirsiz sayıda eylem olarak bakmaktır Bunu hangi konudan başlayacağız hangisiyle devam edeceğiz ve bununla bitireceğiz gibi gerekli adımları belirleyerek destek olabilirsiniz Ayrıca çalışma programında bir görev ile diğeri arasına her zaman hoş bir aktivite eklemek de önemlidir bunu yaparken öğrenci hak ettiği ödülü almak için her görevi tamamlamaya daha fazla teşvik edilmiş hissedecektir
4 ‘Pomodoro Tekniği’ni kullanın
Pomodoro Tekniği hem mesleki alanda hem de öğrencilerin okul hayatlarında yaygın olarak kullanılan kısa çalışma sürelerini ve ardından kısa molaları düzenleyen bir teknik sistemdir Bu teknik genellikle 5 dakikalık aralarla serpiştirilmiş 25 dakikalık çalışmayı barındırır DEHB olan çocuklarda en azından başlangıçta çalışmaya ayrılan sürenin maksimum 15 20 dakikaya düşürülmesi ve bazı durumlarda mola aralıklarının da 10 dakikaya çıkarılması önerilir
Bir çalışma planı veya tüm faaliyetlerin ayrıntılı bir listesini hazırladıktan çalışma ve boş zamanların değişeceği kesin zamanlamayı belirledikten sonra zamanlayıcıyı ayarlarsınız Bu süre zarfında çocuğun dikkat dağıtıcı şeylere maruz kalmaması ve dikkatin sadece ev ödevine ya da çalışacağı konuya verilmesi önemlidir Bu teknik çocuğun zamanı kavramsallaştırmasına ve nicelleştirmesine ve süresiz olarak çalışmak zorunda kalmayacağını bilmesini sağlar Ayrıca çalışma boş zaman değişimi uygulamalı eğitimi algılamasına neden olarak konsantrasyon ve bağlılıklarını artırır
5 Çalışmak için daha dinamik ve ilgi çekici bir yaklaşım benimseyin
DEHB olan öğrencilerin baş düşmanı can sıkıntısıdır Klasik oku ve tekrar et bu çocuklar ve gençler için çok uyarıcı değildir Bu nedenle hem öğretmenlerin hem de ebeveynlerin çalışma anını mümkün olduğunca dinamik ve ilgi çekici hale getirmek için çaba göstermeleri önemlidir Bu anlamda görseller filmler renkli haritalar ve çizimler gibi görsel öğelerin kullanılması ya da etkileşimli etkinlikler ve oyunlar çok faydalı olabilir
Yeni teknolojiler veya oyunlaştırma uygulamaları da öğrenmeyi daha ilginç teşvik edici ve etkili hale getirmeye yardımcı olabilir Bir bilgisayar veya tablet kullanılması durumunda cihazları uçuş moduna girilmesi ve çalışma ile ilgili olmayan tüm bu program veya uygulamalardan gelen bildirimlerin kapatılması tavsiye edilir
6 Bireysel ve kişiye özel eğitim desteğine başvurun
Okullar genellikle kişiselleştirilmiş bir yaklaşımı benimseyen bir şekilde yapılandırılmamıştır Ancak DEHB’li çocuklar veya gençler kişiye özel öğretim yöntemlerine ihtiyaç duyarlar Her öğrenciye uygulanan yöntem DEHB li öğrencileri uzun vadede hayal kırıklığına uğratabilir ve hatta okulu bırakmalarına neden olabilir Bu sorunu ortadan kaldırabilmek için mutlaka bir dış desteğe güvenmek gerekir Okul sonrası özel öğretmene başvurmak yüz yüze veya çevrimiçi özel ihtiyaçları olan bu öğrencilerin daha etkili esnek ve teşvik edici bir şekilde öğrenmelerini sağlamak için kesinlikle harika bir yoldur
Derslerin kişiselleştirilmiş olması öğrenci ve öğreticinin daha sağlam bir ilişki kurmasını ve daha fazla uyum sağlamasına olanak tanır Çocuğun veya gencin öğrenme ritimleri ve ihtiyaçları hakkında daha derin bir bilgi birikimi sayesinde öğretmen kişiye özel dersler ve öğretim planları oluşturabilmek için gerekli tüm araçlara sahip olacaktır Bu etkili yöntem çocukların derslere katılımını ve motivasyonlarını artırmalarını sağlar
7 Olumlu davranışları ödüllendirin
Olumlu davranışı pekiştirmek ve ödüllendirmek önemlidir Ödüllendirme genel olarak çocuklarla ilgilenirken iyi bir uygulamadır ancak DEHB olan kişiler için kesinlikle gereklidir
Geri bildirimin formülasyonu da çok önemlidir genel bir iyi çok iyi öznenin hangi davranışları doğru uyguladığını anlamasına yardımcı olmaz ve çocuğa neden ödüllendirildiğini açıklamaz
Ebeveyn veya öğretmen eylemin yapıldığı anda geri bildirim sağlarsa çocuk yapılan eylemin yetişkin tarafından onaylanma hareketi ile ilişkilendirebilir Bu uygulama çocuğu olumlu bir tepkiye ya da ödüle yol açan davranışları zaman içinde tekrar etmeye teşvik etmenin yanı sıra öz denetim öz düzenleme yeteneği üzerinde çok olumlu yansımaları vardır
8 Motivasyon ve benlik saygısı üzerinde çalışın
Son olarak DEHB’li çocuklara her zaman empati göstermek ve çabalarını asla küçümsememek önemlidir başkaları için önemsiz olan bir eylem DEHB’li çocuklar için bir başarı olabilir ve büyük çaba ve bağlılık gerektirebilir Bu nedenle onları memnun etmek ve günlük yaşamda olduğu kadar okul yaşamında da her başarıyı kutlamak önemlidir Örneğin düzensiz ve kötü organize olan DEHB’li çocuklar genellikle çantayı ve öğretim materyalini hazırlamakta zorluk çekerler Görselleri de kullanarak bir yapılacaklar listesi hazırlamak çocuğun çeşitli adımları hatırlamasına ve bu görevi tam özerklik içinde gerçekleştirmeyi öğrenmesine yardımcı olabilir Her zaman basit eylemlerle başlamak ve çocuklara iyi tanımlanmış ve ulaşılabilir hedefler vermek önemlidir Bir eylemi etkili bir şekilde ve bir yetişkinin yardımı olmadan tamamlayabilmek motivasyon ve benlik saygısı üzerinde olumlu etkilerle çocuğun kendisini memnun hissetmesini sağlayacaktır
GoStudent eğitmeni ve psikolog Carlotta De Chirico “Otizm Spektrum Bozukluğu konusunda uzmanlaşmış bir psikolog ve eğitmen olarak deneyimlerim sırasında, bu yöntemleri DEHB’den muzdarip çok sayıda çocuk ve genç üzerinde uygulamaya koyabildim ve etkilerini gördüm. Bu pedagojik-didaktik ipuçlarını paylaşmanın yanı sıra, her şeyden önce, bu bozukluğun gözardı edilmesini azaltmaya yardımcı olmak ve ebeveynleri DEHB’den şüpheleniliyorsa derhal bir uzmana danışmaya teşvik etmek istiyorum. Aslında ilk adım, bir uzmana, yani bir nöropsikiyatriste veya nöropsikoloji veya gelişimsel bozukluklar konusunda uzmanlaşmış bir psikoloğa güvenip, bir değerlendirme talep etmektir. DEHB tanısının okul öncesi yaş (3-6 yaş) ile okul dönemi (6-12 yaş) arasında alınması, zamanında, etkili ve kalıcı müdahale edilebilmesi için çok önemlidir. DEHB’nin erken müdahale edilememesi, çocuğun büyüme yolculuğunda ciddi şekilde problem yaratabilir ve hayatı boyunca okulu bırakma riskinin artması gibi olumsuz etkilere neden olabilir. ”dedi.
Kaynak BYZHA Beyaz Haber Ajansı
