Sanatçı, küratör ve müelliflerin üretim ortamlarını destekleyerek memleketler arası etkileşimlerini artırmak gayesiyle 2011 yılında kurulan SAHA Derneği’nin 10 yıllık seyahati “Dayanışmanın On Yılı: SAHA” ismiyle kitaplaştı. Kitapta SAHA’nın sanat ekosistemindeki misyonu, Türkiye’nin çağdaş sanatının memleketler arası arenadaki temsili, özgün projeleri, desteklediği sanatkarlar, sağladığı katkılar, küresel işbirlikleri ve gelecek vizyonu tanıklıklarla ele alınıyor.
Türkiye’den sanatçı, küratör ve müelliflerin üretim ve gelişim ortamlarını desteklemek, memleketler arası sanat kurumları ve ağları ile etkileşimlerini artırmak emeliyle 2011 yılında kurulan SAHA Derneği’nin birinci 10 yılını değerlendirdiği “Dayanışmanın On Yılı: SAHA” kitabı yayımlandı.
Bugüne dek Türkiye’den 450 sanatçı, küratör, müellif ve sanat inisiyatifinin projesini, 43 farklı ülkede ve Türkiye’nin farklı kentlerinde sanat kurumlarıyla işbirliği yaparak ve kaynak sağlayarak destekleyen SAHA Derneği’nin öyküsünü, sanat ekosistemindeki gelişmeler ve gelecek projeksiyonu ile birlikte ele alan kitabın metinleri Zeynep Miraç imzası taşıyor. SAHA’nın kurumsal kimliğini de tasarlayan Bülent Erkmen kitabın editoryal konsepti ve dizaynını üstlenirken kitabın editörlüğünü Eda Sezgin, yayın hazırlığını ise SAHA üyeleri ve grubundan oluşan bir komite yaptı.
SAHA Yönetim Heyeti Lideri Füsun Eczacıbaşı, kitap ile ilgili yaptığı açıklamada SAHA’nın seyahatini şöyle özetliyor: “Bulunduğumuz coğrafyada aksiliklerin ve yarattığı karamsarlığın girdabına kapılmadan, sanat düşünür ve üreticileriyle birlikte, ilişkin olduğumuza inandığımız dünyada varlığımızı sürdürebilmek için 2011 yılında tohumları atıldı SAHA’nın. Sanatın, özgür fikrin, yaratıcılığın toplumları dönüştürücü, geliştirici gücüne inananların, öteki kültürlerden izole olmadan, irtibat içinde, farklılıkların zenginleştirdiği uygar bir dünyada yaşamak isteyenlerle hayata geçti. Sağlıklı ve kalıcı bir ekosistem için ihtiyaçlar nelerdir konusunda sanatseverlerin, sanat tüketicilerinin öncelikli gördüklerine değil de, sanat üreticileri ve düşünürlerinin görüşlerine kulak kabarttığımızda eksik olan ve yapılması gereken çok netti aslında. Tüketim yerine üretimdi gelişmesi gereken. Milletlerarası sanat izleyicilerinin ve sanat profesyonellerinin yalnızca ülkemizi ziyaret ettikleri kısa müddette gördükleri stantlar yahut iki senede bir gerçekleşen bienallerde tanıştıkları kısıtlı sayıda sanat insanıyla etkileşimin ötesindeydi gerekli olan. Beklentileri bu ziyaretçilerin ülkelerindeki müzelerde yapıtlarının sergilendiği, bienallere, konuk sanatçı programlarına davet edildikleri bir ortamdı. Aktüel sanatın paylaşımının kendi coğrafyamızın ötesine taşarak memleketler arası kültürel irtibatın ve diyalogun faal ve daima bir iştirakçisi olmasıydı. Sanat üreticileri ve düşünürlerinin dilekleri, kendi gölümüzde yüksek sesle, sular sıçratarak tekne sürmek yerine sessizce dünyaya yelken açmaktı. Başlangıçta Türkiye’deki sanat üretimlerinin milletlerarası stantlara iştirakine dayanak vermek için yola çıkmış olsak da, kesimin ihtiyaçlarına kulağımız daima açık oldu. SAHA bu doğrultuda evrildi ve gelişti. Bünyesindeki SAHA Studio ile hem sanatı destekleyen hem de sanatın üretildiği bir kuruma dönüştü. İnancım o ki, ikinci on yılımızda tekrar sanat ve sanatkarlarla birlikte yol alacak, rotamızı onların ihtiyaçlarına nazaran belirleyecek, birlikte hayal kurup birlikte umudu koruduğumuz bir dünyaya yelken açacağız.”
“‘Başka bir dünya’ uğruna çıkılan bir yolun hikâyesi”
SAHA’nın hikayesini kaleme alan muharrir Zeynep Miraç ise “Hayırseverlik, sponsorluk, koleksiyonerlik… Bunların biraz yanında, biraz da dışında bir yer daha var. Hepsine temas eden lakin motivasyonunu daha başka tanım eden bir yer. Yaşadığı ülkeyle ilgili hayalleri olan, ideali uğruna çaba göstermeye kararlı, yaşadığı çağa, o çağın sanatına katkı vererek iz bırakma niyetindeki insanların buluştuğu bir yer. Sanatçıların mesleklerinde attıkları önemli adımları destekleyen, gayelerine doğru onlarla birlikte yürüyen, elini onlardan hiç çekmeyen lakin nerede duracağını da âlâ bilen bir yer. On yıl önce kurulmuş bir hayal. On yıllara yayılacak bir gaye. İsmi SAHA. 2011 yılında bu türlü bir hayalle çıktı yola SAHA… Tecrübelerle, gereksinimlerle, sorulara aldığı karşılıklarla, özeleştiri ve değerlendirmeyle özgün bir model oluşturdu. Ve on yılın akabinde SAHA’nın kıssası, “Dayanışmanın On Yılı” başlıklı bir kitaba dönüştü. SAHA’yı SAHA yapanların, desteklenen sanatkarların, kurucuların, üyelerin, milletlerarası istişare heyeti üyelerinin tanıklıklarını içeren kitap, 21. yüzyılı şekillendirmekte olan kavramların da etrafında dolaşıyor: sürdürülebilirlik, dayanışma, eşitlik, şeffaflık… Kitapta SAHA’nın dünyanın önde gelen sanat kurumlarıyla kurduğu milletlerarası işbirlikleri; takviye verdiği sanatkarların Venedik Bienali ve Documenta üzere önde gelen milletlerarası stantlara, Tate Çağdaş ve MoMA üzere sanat kurumlarına uzanan seyahatleri; merkez dışına odaklanıp lokal bienal ve sanat inisiyatifleriyle oluşturduğu dayanışma ağı ve tüm bunların yanı sıra sanat üretimini ve sanat yazımını destekleme gayeli çalışmalarının izdüşümleri olan SAHA Studio, SAHA Yazı Dizisi üzere özgün projeleri yer alıyor. “Dayanışmanın On Yılı”, “Neden yok?” sorusunu “Nasıl var olur?” ile değiştirmenin hikâyesi… Bir diğer deyişle, ‘başka bir dünya’ uğruna çıkılan bir yolun öyküsü.” kelamlarıyla kitabın içeriğini özetliyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
