Temel vazifesi bedene kan pompalamak olan ve yumruk büyüklüğündeki boyutuyla sirkülasyon sisteminin birinci organı kalbin sıhhati tüm bedenin sıhhatini da etkiliyor. Kalple ilgili rastgele bir sorun hayati tehlikeye yol açan sorunlara neden olabiliyor. Bu nedenle kalbi korumak büyük ehemmiyet taşıyor. Kalbi korumak için ise günde 7 bin adım atmak, sistemli beslenmek ve sigara içmemek kıymet taşıyor. Bunun yanında koronavirüs sonrasında pek çok kişi kalp çarpıntısından yakınıyor. Süratli nabız ile bağlantılı sıkıntılardan biri de Postural Ortostatik Taşikardi Sendromu (POTS) olup, pandemi sonrası farklı nedenlerle daha sıklıkla bu problemle karşılaşılıyor. Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Sabri Demircan, “Dünya Kalp Günü” nedeniyle koronavirüs sonrası görülen kalp sıkıntıları ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Kalp, bedenin en hayati organıdır. Her yıl 17.1 milyon kişi, kalp hastalıkları ve inme nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Kalp hastalıkları ve inmenin de dahil olduğu kronik hastalıklardan ölen bu şahısların neredeyse yarısı, ömürlerinin en üretken devri olan 15-69 yaşları ortasındadır. Ülkemizde ise 300 bin kalp krizi meydana gelmekle birlikte kalp hastalıklarından vefat sayısı ortalama 125 bin kişi civarındadır. Dünya Sıhhat Örgütü uygun hayat stili değişiklikleri ve düzeltilebilir risk faktörlerinin denetim altına alınması ile kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin dörtte üçünden fazlasının önlenebileceğini bildirmektedir. Kalp ve damar hastalıkları; hayat stili, bilhassa tütün kullanımı, sıhhatsiz yeme alışkanlıkları, fizikî hareketsizlik ve psikososyal gerilim ile kuvvetli bir bağ gösterir.
Pandeminin sıhhate olumsuz dönüşlerinden biri de kalbe oldu
Son devirde dünyayı etkileyen koronavirüs sonrasında pek çok şahısta kalple ilgili problemler görülmekle birlikte, bu bireyler ekseriyetle kalple ilgili denetimlerini yaptırmaktadırlar. Bu noktada dikkat alımlı oranda Postural Ortostatik Taşikardi Sendromu (POTS) olayıyla karşılaşılmaktadır. Pandemi sürecinde bilhassa kapanma periyodunda pek çok kişi antrenman performansını kaybederken, gerilimle birlikte yeme meseleleri da baş göstermiştir. Buna bağlı olarak kilo alımı, halsizlik üzere olumsuz yansımalar olmuştur.
Kardiyoloji uzmanından dayanak alınmalı
Bilhassa koronavirüs geçiren bireylerde rastlanan POTS, kalp suratında olağandışı artışı söz etmektedir. Kalp suratının artmasıyla birlikte, baş dönmesi, bayılma, anksiyete ve dert bozuklukları, terleme, halsizlik, göğüs ağrısı, nefes darlığı üzere belirtilerle karakterize bir durumdur. Hastalar tarafından çeşitli kalp hastalıklarıyla karıştırılan POTS hadiseleri polikliniklerde sıklıkla görülmektedir. Koronavirüs sonrasında akciğer rezervinin bir kısmının yitirilmesiyle de ortaya çıkabilen POTS, bazen yanlış teşhis edilebilir. Telaş ya da panik atak ile de karıştırılabilen POTS’un teşhisinin konulması için kesinlikle bir kardiyoloji tabibinden takviye alınmalıdır.
Ayağa kalkınca kalp suratı artıyorsa…
POTS’ta ayağa kalktıktan sonra birinci 10 dk içinde, kalp atış suratında 30 atım/dk’lık artış ya da kalp atış suratının 120 atım/dk’nın üzerinde olması gözlenen bulgulardır. Lakin bu teşhisi doğrulamak için farklı tetkikler de yapılır. Bunlar, eğimli masa (tilt table) testi, tansiyon tetkikleri, elektrokardiyogram (EKG), ekokardiyogram (EKO), ritim holter, böbrek-karaciğer ve tiroid işlev testleri ile kalsiyum, glikoz tetkikleridir. Gerçek bir kalp sorunu olup olmadığı tespit edildikten sonra da tedavi evresine geçilmektedir.
Düzenli antrenman, kilo vermek ve ilaç kullanımı önemli
POTS, hayat kalitesini düşüren bir sıkıntıdır. Zira hastalar genelde “Yürüsem kalbim hızlanır mı ya da göğsüm sıkışır mı?” sorusuyla tasa duyup hareketlerini kısıtlamaktadır. Bu da farklı kronik hastalıkları tetikleyebilir. Bu süreçte hastalara en çok sistemli kademeli olarak yoğunluğu artan idman yapmaları, kilo vermeleri önerilmektedir. Genelde bu hastalıkla birlikte diyabet, hipertansiyonu, kolesterolü olanların da ilaçlarını nizamlı kullanması gerekmektedir.
Akdeniz tipi beslenme kalbe faydalı
Kalp sıhhatiyle ilgili bir başka değerli nokta da sigara kullanımıdır. Sigara kalbin bir numaralı düşmanıdır ve toplumsal bir problemdir. İçiliyorsa sigaranın bir an evvel bırakılması değer taşımaktadır. Bunun yanında sağlıklı beslenmek ve kolesterolü istikrarda tutmak gerekir. Akdeniz tipi diyet, hayat alışkanlığı olmalıdır. Zeytinyağı, zerzevat, meyve, balık ve kuruyemişten güçlü besinlerin kalp sıhhatine vefatı tesirlerini gösteren birçok çalışma vardır. İşlenmemiş tahıllar, baklagiller, az yağlı süt eserleri, deniz eserleri, fındık, ceviz ve badem üzere kuruyemişler sofralarda yer almalı; kırmızı et tüketimi azaltılmalı, işlenmiş besinlerden uzak durulmalıdır. Ayrıyeten kolay şeker içeren eserlerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Kalp sıhhati için en ülkü adım sayısı 7 bin
Kalp sıhhatini korumak için hareket etmek gerekir. Son devirlerde adımsayar kullanımı revaçtadır ve bu âlâ bir alışkanlıktır. Pek çok kişi adımsayar üzerinden kendisine bir gaye belirlemektedir ve bu gayesi tutturmaya çalışmaktadır. Lakin o amacı tutturmanın da diğer handikapları vardır. Örneğin kalp yetmezliği olan bir hastanın 10 bin adım gayesini tutturmaya çalışması hudutları zorlamak manasına gelmektedir. 10 bin adım ve üzerindeki gayelerin kalp sıhhati için ek bir yararı yoktur. En ülkü adım sayısı 7 bin civarıdır. Haftanın 5 günü 45 dakika hafif tempolu yürüyüş ülkü idmandır. Lakin yürüyüşün de çok tok karna ya da çok aç karna, çok erken saatlerde ve sıcak havalarda yapılmaması gerekir.
Şok diyetlerin kalbe ziyanı var
Bu periyotta pek çok kişinin çok süratli kilo alıp, çok kilo verdiği görülmektedir. Kimi bireyler kilo aldığını düşünüp şok diyetler uygulayabilmektedir. Bu diyetlerle kilo kaybedilmektedir ancak sonrasında eski nizama geri dönülmektedir. Bunun da kalbe bir yararı bulunmamakta, ziyanı olabilmektedir. Kalp için beslenme tarzının de hayat uzunluğuna yayılması gerekmektedir.
Akciğer tutulumu olanlarda kalp sıkıntıları baş gösteriyor
Son olarak koronavirüsün kalbe tesirleri olmaktadır lakin somut olarak bunlar görülmeyebilmektedir. Çoklukla koronavirüsten akciğer tutulumu ağır olan bireylerin kalp açısından etkilendiği görülmektedir. Bunun yanında öncesinde teşhis edilmemiş kalp meseleleri koronavirüs ile tetiklenmektedir. Bu nedenle koronavirüs sonrasında kalp sıhhatini korumak; varsa hastalıkların teşhis edilmesi için nizamlı kalp denetimlerinin yaptırılması ehemmiyet taşımaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
