Tarih boyunca ahengin, barışın ve istikrarın karar sürdüğü, binlerce yıllık gizemiyle dünyayı kendine hayran bırakan Kommagene Krallığı, coşkulu bir keşif şölenine konut sahipliği yaptı. “Adıyaman’da Turizm Dalının Canlandırılması Projesi” kapsamında Adıyaman’da buluşan Türkiye’nin dört bir yanından sanatkarlar, tarihçiler, müellifler, turizmciler ve gastronomi şefleri; bölgenin eşsiz lezzetlerini, tarihi ve kültürel mirasını görkemli bir şölenle adım adım keşfetti.
Şölenin açılış konuşmasını yapan Adıyaman Valisi Mahmut Çuhadar, binlerce yıl öncesine uzanan tarihiyle Adıyaman’ın keşfedilmemiş birçok zenginliği olduğuna dikkat çekerek, “Bugüne kadar bildiklerimizin dışında hala araştırılan, hafriyat çalışmaları devam eden alanlar var. Adıyaman’ı kültür, sanat ve gastronomi turizminin başşehri yapmayı, 100 bin olan turist sayısını yüzde 100 artırarak 200 bin turist sayısına ulaşmayı hedefliyoruz. Adıyaman’ın turizmi canlandığında sırf Türkiye değil dünya turizmine de çok büyük katkıları olacak. Adıyaman’ın yeni turizm destinasyonu haline gelmesi için Kommagene Krallığı’nın eşsiz tarihi mirası değer biçilmez bir bedel taşıyor. Adıyaman’ın tarihi birikimi, kültürel zenginliği, doğal hoşlukları ve gastronomisi, turizmi için büyük kıymet yaratırken, bu sayede gelişen turizm imkânları bölgenin bir bütün olarak kalkınmasında büyük rol oynayacak” dedi.
Binlerce yıl öncesinden bugüne dünyanın göz bebeği olmaya devam eden Kommagene Krallığı’nın kadim ve bilge coğrafyası, dört gün süren coşkulu bir keşif şölenine mesken sahipliği yaptı. “Adıyaman’da Turizm Bölümünün Canlandırılması Projesi”; alanlarının önde gelen sanatkarları, tarihçileri, muharrirleri ve gastronomi şeflerini Adıyaman’da buluşturdu. Celil Nalçakan, Güvenç Dağüstün, Ilgıt Dağüstün, Coşkun Aral, Hazer Amani üzere alanının öncü isimleri Adıyaman’ın kültür, sanat ve gastronomi seyahati için bir ortaya geldi. Binlerce yıllık gizemin izini süren konuklar; eşsiz lezzetleri, tarihi ve kültürel mirası, eşsiz tabiatı ve turizm kıymetleriyle ahengin, barışın ve istikrarın simgesi bölgeye hayran kaldılar.
“Adıyaman’da Turizm Bölümünün Canlandırılması Projesi”; Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti mali işbirliği çerçevesinde finanse edilen ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Kesimler Programı kapsamında destekleniyor. T.C. Adıyaman Valiliği’nin yürütücüsü olduğu proje ile Adıyaman’da turizm dalının rekabet gücünü artırmak ve bu sayede bölgenin sosyoekonomik gelişimine katkıda bulunmak amaçlanıyor.
Proje kapsamında gizemli krallık Kommagene’nin sırlarının izinde dört günlük bir keşif şöleni düzenlendi. Davetlileri, M.Ö. 163 yıllarında başlayan tarihi bir seyahate çıkaran keşif tipi kapsamında, binlerce yıldır gizemini koruyan kültürel miras, varlıklı anlatımlarla tanıtıldı. Adıyaman Valisi Mahmut Çuhadar’ın konuşmasıyla başlayan programda; Türkiye’nin dört bir yanından alanının önde gelen isimleri, Keşif Şöleni boyunca gizemli krallığın izini sürdü.
SONSUZ BİR KEŞİF HAZİNESİ
Adıyaman Valisi Mahmut Çuhadar, yaptığı konuşmada, Adıyaman’ın keşfedilmemiş birçok zenginliği olduğunu, bugüne kadar bildiklerimizin dışında hala araştırılan, hafriyat çalışmaları devam eden alanlar olduğunun altını çizdi. Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti eş finansmanıyla desteklenen “Adıyaman’da Turizmin Canlandırılması Projesi” kapsamında 9 ören yerine karşılama merkezleri yapıldığına, birebir vakitte Kommagene Kültür Merkezi’nin üretiminin tamamlanarak açıldığına dikkat çeken Vali Çuhadar, şunları söyledi: “Adıyaman’ı kültür, sanat ve gastronomi turizminin başşehri yapmayı hedefliyoruz. Tarihiyle, coğrafyasıyla, iklimiyle, lokal lezzetleriyle bu potansiyele sahibiz. Düzenlediğimiz bu Keşif Şöleni bir başlangıç ve devamını getireceğiz. Yıllık 100 bin olan turist sayısını yüzde 100 artırarak 200 bin turist konuk ağırlamayı, turizmin cazibe merkezi olmayı amaçlıyoruz. Adıyaman’ın turizmi canlandığında sırf Türkiye değil dünya turizmine de çok büyük katkıları olacak. Adıyaman’ın yeni turizm destinasyonu haline gelmesi için Kommagene Krallığı’nın eşsiz tarihi mirası değer biçilmez bir kıymet taşıyor. Adıyaman’ın tarihi birikimi, kültürel zenginliği, doğal hoşlukları ve gastronomisi, turizmi için büyük paha yaratırken, bu sayede gelişen turizm imkânları bölgenin bir bütün olarak kalkınmasında büyük rol oynayacak.”
HER ŞEYİN BAŞLADIĞI YER: KODAK
Keşif şöleninde; proje kapsamında yine inşa edilen ve birebir vakitte Adıyaman’ın birinci halk kütüphanesi olma özelliği taşıyan bina, bugünkü ismiyle Kommagene Kültür Merkezi ziyaret edildi. 2006 yılında başlayan ve “Adıyaman’da Turizm Dalının Canlandırılması Projesi”nin ortaya çıkmasına da temel oluşturan Kommagene İdare ve Uygulama Planı ile ilgili bilgiler veren ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Neriman Şahin Güçhan, “Kommagene Kültür Merkezi yani KODAK binası yani Kommagene’nin odağı. Zira her şeye, gelen ziyaretçilerin bu coğrafyadaki keşif tiplerine buradan başlayacağız” dedi. Daha sonra Kommagene Krallığı’na ilişkin çok sayıda güçlü arkeolojik ve etnografik yapıtların bulunduğu Adıyaman Müzesi ziyaret edildi.
KADIN TEŞEBBÜSÜYLE BÜYÜYECEKLER
Adıyaman’ın tarihi çarşılarını, Oturakçı pazarını gazeteci Coşkun Aral ile gezen konuklar, bölgenin yöresel eserleri ortasında yer alan bakır, tesbih, halı ve ahşap atölyelerinde mahallî esnafla sohbet ettiler. Çarşıyı gezen konuklar, bayan teşebbüsçü Zahide Durmaz’ın ilham veren öyküsünü dinlediler. Zahide Durmaz Akar, Adıyaman’da yöre bayanlarının giydikleri, yok olmaya yüz tutmuş yöresel kıyafetlerini “Besi bebek”lerle dünyaya tanıtıyor. Büyükannesinden aldığı ilhamla Anadolu’nun renklerini bu bebeklere nakşeden, klâsik Besi bebeklerini 26 yıldır üreten Zahide Durmaz Akar, Adıyamanlı bayanlara iş imkânı da sağlıyor. Adıyamanlı bayanların limon ve portakal ağacından tasarladığı Besi bebekleri, iştirakçiler ve turistler tarafından büyük ilgi görürken Kommagene Şöleni’ne de renk getirdi. Bunun yanı sıra şölen kapsamında Adıyaman’ın Besni ilçesine bağlı Atmalı Köyü’nde emeklerini birleştiren bayanların bereketli elleri ve hayal güçleriyle hayata geçirdiği Atmalı Bayan Kooperatifi Yöresel Eser Pazarı dikkat çekti. Bayan teşebbüslerini her alanda desteklemeyi sürdüren Adıyaman, mesken iktisadını güçlendirmek üzere önümüzdeki periyot projeleriyle de isminden kelam ettirecek.
NEMRUT’TA CELİL NALÇAKAN’IN TİRADI YANKILANDI
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan, “güneşin doğuşu ve batışının dünyada en hoş izlendiği yer” olarak nitelendirilen Nemrut Dağı mükemmel bir şova sahne oldu. Kommagene Krallığı’na ilişkin tümülüs ve dev heykeller ortasında usta oyuncu Celil Nalçakan’ın yankılanan tiradıyla, konuklar Nemrut’ta büyüleyici bir gün batımına şahitlik etti.
KAHTA KALESİ’NDE OPERA NOTALARI YÜKSELDİ
Keşif şöleninde, tarihi 13. yüzyıla uzanan Kâhta Kalesi’nin büyülü ambiyansı, operanın ölümsüz notalarıyla birleşti. Tarihi kalenin yüksek surları ortasında opera sanatkarı Güvenç Dağüstün’ün güçlü sesi ve Ilgıt Dağüstün’ün piyanosundan yükselen ezgiler konuklar tarafından hayranlıkla dinlendi.
SAKLI LEZZETLERE ŞEF AMANİ YORUMU
Gastronomi turizminde de cazibe merkezi olmayı hak eden Adıyaman, usta şef Hazer Amani’nin gizli mahallî lezzetlere getirdiği yorumla, konukların damağında unutulmaz tatlar bıraktı. Keşif Şöleni’nin konukları; yakın vakitte onarım çalışmaları tamamlanan 200 yıllık tarihe sahip Tuz Hanı’nda, şef Hazer Amani yorumuyla Kommagene’nin eşsiz lezzetlerini deneyimlediler. Ünlü şef Amani’nin, yoğurtlu buğday çorbası, kavurmalı hitap, içli köfte (kızarmış ve haşlanmış), Adıyaman tava, kara kavurma, pilav topak helvası ve ayranın olduğu bölgenin lokal lezzetlerinden oluşan özel menüsü büyük beğeni topladı.
Ayrıca tarihi Keleş Konağı’ndaki Adıyaman’ın klâsik Harfane gecesinde, ünlü dokuma sanatkarı Fırat Neziroğlu’nun canlı dokuma performansı hayranlıkla izlenirken, uzun müddet ve canlı yoğurulan çiğ köfte, salata, mercimek çorbası, tandır kebabı, içli pilav, klasik peynir helvası, Adıyaman kervansaray kahvesinden oluşan yöresel lezzetler de konuklardan tam not aldı.
FIRAT’IN MASMAVİ SULARINDA STANT
Adıyaman’ın gözbebeği Besni ilçesine bağlı bir köy olan Kızılin, Fırat’ın masmavi sularının kıyısında turizmin yeni cazibe noktası olarak yerini alıyor. Kommagene Krallığı’nın başşehri Samosata’yı güneydeki Zeugma kentine bağlayan ve vaktinde dünyanın dört mükemmelinden biri olarak tanımlanan köprüsü ile ünlü Kızılin’de ise sanatçı Beste Dündar’ın “Nehir Kuşları & Uçuş Desenleri Sergisi” şölende dikkatleri üzerine çekti.
GEÇMİŞTEN BUGÜNE BESNİ
Kommagene Krallığı’ndan, 20. yüzyılın ortalarına kadar yerleşim yeri olarak kabul edilen Eski Besni, dünden bugüne harabeler ve kıssalarıyla biliniyor. Eski cami, hamam ve köprülerden kimileri bugün hala meraklılarını ağırlamaya devam ediyor. Bereketli toprakları ve üzümüyle meşhur olan yöre, hasat vaktinde ise adeta bir şenlik alanına dönüşüyor. Şölen kapsamında Doç. Dr. Ebru Güzel’in gerçekleştirdiği “Yeni Öncüler: Toprağa Dönüş Hareketi ve Ekolojik Bilinç” sohbeti ise Anadolu Topraklarının eşsiz mirasını gözler önüne serdi.
HER ADIMDA BİR KEŞİF NOKTASI
Müzesi, Nemrut’u, Fırat’ı, çarşısı, lokal lezzetleriyle her adımda keşfedilecek yeni pahaların bulunduğu Adıyaman’da konuklar Keşif Şöleni boyunca unutulmaz anlara ortak oldular. Keşif çeşidinde sadece bayanlara ilişkin bir tümülüs olan Karakuş’ta koreograf Gökhan Ayatar ve grubunun dans gösterisini izleyen konuklar, arkeolog Nezih Başgelen’den tarihi 1800 yıl önceye dayanan Cendere Köprüsü’nün mimari geçmişini dinlediler. Anadolu’nun en uzun Grekçe yazıtının bulunduğu, şölenlerin alanı Arsemia’da, Cansu Ergin’in dansı ve Sami Hosseini’nin ritimleri yankılandı. Konuklar, Kızılin’de, ressam Beste Dündar’ın “Nehir Kuşları & Uçuş Desenleri Sergisi”ni ve Cansu Sönmez’in kinetik heykel standını ziyaret ettiler. Akabinde Fırat’ın mavi sularının üzerinde tekne tipine katıldılar. Tarihte Kommagene Krallığı’nın beş büyük kentinden biri olan; Perre Antik Kenti ve nekropol alanı, Adıyaman kent merkezinde Ulu Cami, Şire Pazarı, Mor Petrus ve Mor Pavlus Kilisesi de gezilen yerler ortasındaydı. Konukların bu büyülü ve kadim coğrafyaya hayran kaldığı Keşif Şöleni, Kuyulu’da Turuş kaya mezarlarının gezilmesiyle sona erdi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
