Giresun’un Alucra ile Yağlıdere ilçesi hududunda bulunan Çakrak köyüne bağlı Kırkharman yaylası mezrasındaki ‘Kırkharman Kilisesi’ 169 yıldır tarihe meydan okuyor.
1923 YILINDAKİ MÜBADELEDEN SONRA KULLANILMADI
Nüfus Mübadelesi’nin akabinde 96 yıldır kullanılmayan kilise, o periyoda ilişkin ayakta kalan ender eserler ortasında. Rumlar tarafından 1850 yılında inşa edilen kilise, Yunanistan ile Türkiye ortasında yapılan 1923 yılındaki mübadele sonrası kullanılmadı.
HAYVAN BARINAĞI OLMAKTAN KURTARILDI
169 yaşında olan ve Doğu Karadeniz’in restore edilmeden ayakta kalan tek kilisesi olma özelliğini taşıyan Kırkharman Kilisesi, uzun yıllar bölgede yaşayan köylüler tarafından hayvan barınağı olarak kullanıldı. 3 yıl evvel Giresun Valiliği Turizm Altyapı Hizmet Birliği (GİRTAB) ve Vilayet Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından muhafaza altına alınan kilise temizlenerek, hayvan barınağı olmaktan kurtarıldı. Giresun Üniversitesi Görele Hoş Sanatlar Fakültesi Kültür Varlıklarını Muhafaza ve Tamir Kısım Lideri Doç. Dr. Gazanfer İltar, Kırkharman Kilisesi’nin tarihi ve bölgedeki oluşumuna ait bilgiler verdi.
2 HANESİ VAR
Mübadele öncesi 50 haneli bir köy olan Kırkhaman’ın, şimdilerde ise yaz kış kalan yalnızca iki hanesi olduğunu belirten İltar, “Burası mübadeleden sonra boşaltılan ve yerine Kayalar mübadillerinin yerleştirildiği bir köy. Mübadele öncesi yaklaşık 50 civarında hane, bu köyde ikamet ederken günümüzde ise 2 hane yaz kış ikamet etmektedir. Yaz aylarında ise sayı biraz daha artmaktadır. Mübadele öncesi yapılan 50 hanede 2-3 hane ayakta kalmıştır günümüze ulaşan onun dışında hanelerin temel izleri kalmıştır. Bu yapılardan ise en sağlam vaziyette günümüze ulaşanı ise Kırkharman Kilisesi’dir.” dedi.
RESTORE İÇİN ÖN HAZIRLIKLAR BAŞLADI
“Görmüş olduğunuz kilise tipik Giresun ve Doğu Karadeniz köylerindeki Ortodoks kiliselerinin bir örneğidir.” diyen İltar, restore için ön hazırlıkların başladığını kaydetti. Mübadele ile birlikte bölgeye ekseriyetle Selanik mübadilleri yerleştirildiğini lakin mübadillerin bir kısmı bu coğrafyaya, iklime ayak uyduramadıkları için buraları terk edip İstanbul, İzmir üzere merkezi vilayetlere göç ettiklerini kaydeden İltar, şöyle devam etti:
“Bu köyler, kiliseler metruk hale geldi. Sivil mimari örnekleri daha zayıf statüye sahip oldukları için birden fazla vakitle yıkıldı fakat sağlam bir kuruluşa sahip olan kiliseler ayakta kaldığı için vakit içinde köylerde ahır, samanlık olarak kullanıldı. Bu kilisede bir vakit bu formda kullanıldı lakin Giresun Valiliği’nin çalışması ve talimatlarıyla yakın vakit içerisinde içi boşaltıldı, temizlendi, etrafı muhafaza altına alındı onarım faaliyetleri için ise ön haslıkları başlatıldı.”
LOKASYON OLARAK TURİZME KAZANDIRILMASI PLANLANIYOR
İltar, kilisenin restore edilmesi ile birlikte köydeki kimi konutların de ayağa kaldırılıp yaşayan bir lokasyon olarak turizme kazandırılması için çalışmaların devam ettiğini söz etti.
DEFİNECİLER GELİP HAFRİYAT YAPTILAR
Kırkharman yaylası sakinlerinden Muharrem Yayla, bölgenin eski haline yine dönmesini, tarihin tekrar bu bölgede canlanmasını istediklerini kaydetti. Kilisenin yakın tarihe kadar içinin bozulmadan durduğunu söz eden Yayla, “15 yıl öncesine kadar korunmuştu burası ancak sonra definecilerin gelip hafriyat yapmaları, içerisine hayvan kapatılması sonucu birtakım şeyler değişti. Sağ olsunlar Giresun valiliğimiz yardımcı oldu Kiliseyi temizlettiler.” tabirlerini kullandı.
